Vragen en antwoorden over Thuiszitters

Nee, vaak had het kind prima naar school gekund als de school beter passend onderwijs had geboden. Er is echter niemand die de school daarop aanspreekt. De inspectie zegt dit vaker te gaan doen maar is afhankelijk van meldingen en heeft beperkte capaciteit. Zie ook de vragen "Waarom gaan jullie niet naar de Onderwijsinspectie als je merkt dat een school de regels niet volgt?" en "Het gaat toch vooral om kinderen met leer- en gedragsproblemen?"

De MAS, Methodische Aanpak Schoolverzuim, gaat ervan uit dat de oorzaak van schoolverzuim altijd ligt aan het kind of de thuissituatie. Terwijl het logisch is dat verzuim ook een oorzaak kan hebben in een slecht functionerende school of slecht passend onderwijs. Maar daar biedt het MAS geen route voor, en dus zullen leerplichtambtenaren in zo'n geval altijd de ouders en het kind erop aanspreken. Dus nee, de MAS is niet effectief, als het betekent dat scholen nooit worden aangesproken op niet-passend onderwijs.

De onderwijswereld telt vaak maar een deel van de echte thuiszitters (zie Verschillende definities van thuiszitters). Daarnaast wordt geen controle gedaan of leerlingen die op een school ingeschreven staan, ook echt passend onderwijs hebben. Als je kind op een school zit maar je vindt dat het onderwijs op die school niet passend is, kunnen ouders dat niet centraal registreren, en ouders zijn daar ook bang voor want als school vermoedt dat jij een melding hebt gedaan is het niet ondenkbaar dat ze het kind minder goed helpen (je bent erg afhankelijke van de goodwill). Dus graag een centrale registratie met als bron de ouders via DigiD of zo (want scholen en samenwerkingsverbanden stellen het vaak rooskleuriger voor dan het is) die gegarandeerd voor scholen niet herleidbaar is naar individuen.

Soms zegt zelfs de onderwijsinspectie dat een bepaald samenwerkingsverband geen thuiszitters heeft, maar dat klopt dan meestal niet. Behalve dat ze vaak niet alle soorten thuiszitters meetellen (zie Verschillende definities van thuiszitters), of alleen op een peildatum kijken in plaats van naar het hele schooljaar, zijn er ook verborgen thuiszitters. Er zijn kinderen die al jaren thuiszitten maar wel op een school ingeschreven staan en dus niet aangemeld worden als thuiszitter. De inspectie zou het ook bij ouders zelf moeten vragen, alhoewel de ouders het vaak niet durven te zeggen uit angst voor een boete van de leerplicht.

Scholen registreren onder ziekte, variawet, gedoogsituaties etc waardoor thuiszitters niet geregistreerd staan als thuiszitter. Bovendien zijn er ook steeds meer leerbare kinderen die toch een vrijstelling van de leerplicht hebben. Scholen, samenwerkingsverbanden en leerplichtambtenaren hebben hier belang bij want anders komt er een vergrootglas op al deze partijen in een regio. Onder de enorm gegroeide aantallen vrijstellingen leerplicht artikel 5 onder a zitten veel hoogbegaafde kinderen en kinderen met autisme die geen passend onderwijs kunnen krijgen, en om te voorkomen dat de ouders dan vervolgd worden terwijl het de schuld is van het gebrek aan dekkend aanbod, wordt ouders vaak aangeraden om een vrijstelling te accepteren. Ouders krijgen niet altijd te horen hoe hun kind geregistreerd is, of er sprake is van een formele status of niet. Daarmee zijn ouders ook niet beschermd en kunnen hier ook geen vragen over stellen!!! Ook hebben ouders belang bij “onder de radar vertoeven”, we worden toch hartstikke bang dat er niet passende oplossingen onder dwang worden ingezet! We willen toch het liefst ons verstoppen en onderduiken. Het is dood en doodeng om naar buiten te treden, de kans dat je dan regie verliest is groot!

Het gebeurt ook vaak dat het niet passend onderwijs juist de bijkomende problemen veroorzaakt hebben. Schooltrauma komt vaker voor dan gedacht wordt. En hoe langer je wacht met weer naar school gaan met de juiste ondersteuning, hoe groter de achterstand en het gevoel van buitensluiting. Kinderen die in eerste instantie een relatief kleine ondersteuningsbehoefte hebben waar geen goede invulling aan gegeven wordt, ontwikkelen extra problemen die veroorzaakt worden door school. Denk aan de frustratie van het telkens niet kunnen voldoen aan de verwachtingen, de steeds grotere wordende overprikkeling tot een grens bereikt is, vaak gevolgd door een gevoel van falen en uitsluiting. Door het niet-passend onderwijs kunnen de kinderen wel gedrag gaan vertonen wat vervolgens onterecht door het onderwijs als een inherent kindprobleem wordt afgeschilderd. Vergelijk het met een leerkracht die door de werkdruk overspannen raakt, tegen zo iemand ga je toch ook niet zeggen dat die niet geschikt is voor het vak omdat die (complexe) psychische problematiek heeft? Dan ga je toch de omstandigheden waaronder iemand moet werken veranderen? Zo zou je ook de omstandigheden waaronder het kind school moet volgen aan moeten passen, dat is passend onderwijs.